Mae tîm ffiseg cysawd yr haul ym Mhrifysgol Aberystwyth yn defnyddio Uwchgyfrifiadura Cymru i astudio atmosffer yr haul, gan ddadansoddi data a gasglwyd dros y ddau ddegawd diwethaf gan amrywiaeth o loerennau a thelesgopau ar y ddaear.
Mae atmosffer yr haul yn “eithaf dirgel o hyd, ac mae llawer nad ydym yn ei ddeall,” meddai Dr Huw Morgan.
“Mae Uwchgyfrifiadura Cymru yn caniatáu i ni ddadansoddi cyfnodau hir o ddata, hyd at 20 mlynedd o ddata, mewn cyfnod eithaf byr. Rydym yn storio tua 15 terabeit o ddata ar Uwchgyfrifiadura Cymru ac mae sawl ffordd o ddadansoddi’r data hwnnw; felly, mae gwahanol ffrydiau prosesu, yn dibynnu ar yr hyn rydym ni’n ceisio’i astudio,” meddai Morgan.
Un maes astudio presennol yw siâp atmosffer yr haul.
“Mae gennym ddelweddau dau ddimensiwn, ond nid ydym yn gwybod y siâp tri dimensiwn. Felly, un o’r dulliau mwyaf datblygedig rydym ni wedi’i ddatblygu yw defnyddio tomograffeg, yn debyg i domograffeg feddygol, sef eich bod chi’n tynnu delweddau o sawl ongl wahanol ac yn cyfrifo siâp tri dimensiwn yr hyn rydych chi’n edrych arno. Mae hynny’n cynnwys tynnu miloedd o ddelweddau dros gyfnod o fis, wrth i’r haul gylchdroi,” meddai Morgan.
Mae’r gwaith mae tîm Morgan yn ei redeg ar Uwchgyfrifiadura Cymru yn wahanol i’r cod hynod gyflinellol y mae sawl adran ffiseg arall yn ei redeg, meddai.
“Mae ar rywun sy’n gwneud ffiseg gwantwm wir angen pŵer prosesu cyflinellol Uwchgyfrifiadura Cymru. Rydym ni’n rhedeg gwaith yn gyflin, ond rydym yn rhedeg un flwyddyn o ddata mewn un darn o waith, blwyddyn arall mewn ail ddarn, ac ati – fel y gallwn brosesu 20 mlynedd o ddata mewn ugeinfed o’r amser. Mae’n gwbl amhrisiadwy i’n gwaith – ni fyddem yn gwneud yr ymchwil a wnawn heb Uwchgyfrifiadura Cymru,” meddai Morgan.
Mae tîm ffiseg cysawd yr haul yn gweithio’n agos gyda staff cymorth Uwchgyfrifiadura Cymru. Mae Colin Sauze, sef Peiriannydd Meddalwedd Ymchwil ar gyfer y cyfleuster, yn gweithio mewn swyddfa un llawr uwchlaw Morgan ac mae’n helpu’r tîm gyda phroblemau yn rheolaidd, neu mae’n cynnal gweithdai ar faterion penodol.
Nid yw’r gallu i fanteisio ar y cyfleuster erioed wedi bod yn broblem, gydag amser cyfrifiadura ar gael fel arfer o fewn “eiliadau, neu funudau,” medd Morgan.